Odznaki Turystyki Jaskiniowej

Regulamin obowiązujący od 1 stycznia 2021 roku

Odznaka Turystyki Jaskiniowej zwana dalej OTJ jest ustanowiona i nadawana przez Oddział Międzyuczelniany PTTK w Warszawie.
Celem ustanowienia odznaki jest:

zachęcenie szerokiego grona turystów do poznawania jaskiń oraz regionów ich występowania, a także pogłębianie wiedzy o jaskiniach i konieczności ich ochrony,
poznanie zasad bezpiecznej turystyki jaskiniowej,
poznanie specjalistycznej literatury dotyczącej jaskiń.

OTJ zdobywa się w kolejności stopni.
OTJ mogą zdobywać osoby pełnoletnie. Osoby niepełnoletnie muszą zwiedzać jaskinie wraz z osobą pełnoletnią.
Czas zdobywania poszczególnych stopni odznaki jest dowolny.
Ze względu na występowanie w jaskiniach zimowych kolonii nietoperzy odznakę można zdobywać od początku kwietnia do końca października.
Podczas zwiedzania jaskiń należy bezwzględnie zachować wszelkie środki ostrożności pozwalające na bezpieczne poznawanie jaskini, w tym: posiadać minimum dwa źródła światła, ochronę głowy i rąk oraz odpowiednią odzież, a także aktualny plan jaskini. Zwiedzanie obiektów nie może odbywać się indywidualnie (minimalna liczba uczestników — 2 osoby).

Do OTJ zalicza się jaskinie i obiekty jaskiniowe położone na terenie Polski oraz jaskinie udostępnione turystycznie z przewodnikiem poza jej obszarem.
Obiekty do OTJ muszą być jaskiniami o rozwinięciu poziomym i nie wymagające do ich poznania użycia specjalistycznego sprzętu alpinistycznego oraz znajomości technik wspinaczkowych. Obiekty nie mogą posiadać na przebiegu trasy zwiedzania oraz poza nią w bezpiecznej odległości progów, studni, zacisków, zalanych korytarzy oraz gniazd wodnych. Nie mogą to być również obiekty opisane w literaturze jako szczególnie niebezpieczne w związku z grożącymi obrywami stropu, zaklinowanych głazów i in. Otwór wejściowy jaskini musi być położony w miejscu, do którego możliwe jest bezpieczne, nie eksponowane dojście.
Nie zalicza się obiektów sztucznych takich jak kopalnie, sztolnie, sztuczne groty, obiekty zabytkowej architektury obronnej (twierdze, forty, bunkry i in.).
Nie zalicza się obiektów położonych na obszarach chronionych, do których dojście lub ich zwiedzanie narusza krajowe lub lokalne regulacje prawne związane z ochroną przyrody.
Zaliczenia poznanych obiektów dokonuje się na podstawie „Książki wejść jaskiniowych” prowadzonej w dowolnej formie (w tym elektronicznej).
W rejestrze należy obowiązkowo umieścić:

datę zwiedzania jaskini,
pełną nazwę zwiedzanego obiektu z podaniem całkowitej długości obiektu,
rejon występowania wg wykazu,
imiona i nazwiska uczestników,
ewentualnie krótki opis jaskini z uwzględnieniem stanu obiektu (zaśmiecenie, dewastacja szaty naciekowej i inne zniszczenia),
potwierdzenie nie budzące wątpliwości, co do poznania jaskini wg wytycznych regulaminu, np. zdjęcie foto przed otworem wejściowym jaskini, potwierdzenie udziału w imprezie speleo przez organizatora, bilet lub pieczątka w przypadku jaskiń, w których jest to możliwe.

Za poznanie danego obiektu uważa się przejście głównym ciągiem jaskini, a w sytuacji niemożliwości jasnego określenia jego przebiegu, zwiedzenie dostępnych korytarzy z zastrzeżeniem pkt. 10.
Za poznanie obiektu uważa się również przejście fragmentu głównego ciągu jaskini wynikające z zastrzeżeń pkt. 10.
Zaliczane są również jaskinie udostępnione do zwiedzania na określonych warunkach i przystosowane do masowego ruchu turystycznego.
Na poszczególne stopnie należy zwiedzić następującą ilość obiektów:

stopień	obiekty	uwagi
popularny	5	obiekty przystosowane do ruchu turystycznego, obiekty zwiedzane z właściwym terenowo przewodnikiem, obiekty, przez które przebiega szlak turystyczny.
brązowy	10
srebrny	20	z minimum 2 regionów
złoty	30	z minimum 3 regionów

Obiekty raz zaliczone na dowolny stopień odznaki nie mogą być powtarzane przy uzyskiwaniu norm na wyższe stopnie.
Regiony na poszczególne stopnie odznaki mogą się powtarzać.
W regionie Jury Krakowsko‑Wieluńskiej zaliczane są tylko obiekty o całkowitej długości powyżej 15 m.
Interpretacja regulaminu OTJ należy do Zarządu OM PTTK w Warszawie.
Odznakę weryfikuje i przyznaje Referat Weryfikacyjny OM PTTK w Warszawie (adres korespondencyjny: skrytka pocztowa 31, 00‑001 Warszawa 1). Przy weryfikacji korespondencyjnej należy załączyć zaadresowaną kopertę oraz znaczki pocztowe na przesyłkę zwrotną.

Zarząd Oddziału Międzyuczelnianego PTTK w Warszawie

Nigdy samodzielnie nie zwiedzaj jaskini.
Przygotuj trasę dojścia do jaskini (zgodnie z regulaminem OTJ).
Zabierz aktualny plan jaskini wraz z jej opisem.
Wyposaż się w dwa źródła światła (np. dwie latarki).
Zadbaj o ochronę głowy (kask) i rąk (rękawice gumowe).
Pamiętaj o odpowiedniej odzieży (której nie będzie ci żal, gdy się zniszczy) i obuwiu (przydatne kalosze).
Zostaw informację w miejscu noclegu, o tym, jakie zamierzasz zwiedzić jaskinie i określ przypuszczalny czas powrotu.
Nie zaśmiecaj i nie dewastuj jaskini (o tym, że „tu byłem”, powiedz Zarządowi Sekcji).
Nie zakłócaj spokoju mieszkańców jaskiń.
Pamiętaj, że wyobraźnia to Twój największy sprzymierzeniec!